The Burden of Memory: How can we build solidarity when our memories clash?

Kolejne seminarium w ramach Rethinking Leadership. Oxford Series już za nami! Tym razem wspólnie z naszymi gośćmi i partnerami podjęliśmy temat „The Burden of Memory: How can we build solidarity when our memories clash?”.

27 października w Harris Manchester College na Uniwersytecie Oksfordzkim mieliśmy zaszczyt kontynuować naszą serię seminariów „Rethinking Leadership”. Tym razem skupiliśmy się na trudnych kwestiach budowania solidarności pomimo odmiennej pamięci historycznej grup społecznych, etnicznych i narodowych.

Nasz pierwszy prelegent dr Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski, przedstawił słuchaczom wieloaspektowy charakter relacji między historią a współczesną polityką, wyjaśniając w ten sposób rolę historii kultywowanej i pielęgnowanej przez państwa narodowe uprawiające politykę pamięci. Historia jest widziana i interpretowana przez pryzmat tożsamości zbiorowych, z których rodzą się różne wizje tych samych wydarzeń. To jednak nie unieważnia tych różnic, ale raczej powinno stanowić punkt wyjścia do autentycznego dialogu.

Prof. Richard Butterwick-Pawlikowski szczegółowo opisał pamięć o rozbiorach Rzeczypospolitej i zmieniającą się recepcję Konstytucji 3 maja 1791 r. wśród Polaków i Litwinów historycznie i współcześnie. Zrozumieliśmy, dlaczego postawa obu tych narodów jest często tak odmienna w interpretacji ich długiej wspólnej historii. Profesor Butterwick-Pawlikowski odważył się też zaproponować perspektywę, w której reformy późnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów są „nieprzebytą drogą” do XIX wieku; ścieżką do nowoczesności, która niemal zdołała ominąć niebezpieczeństwo absolutyzmu na drodze kształtowania systemu politycznego opartego na uporządkowanej wolności.

Lord John Alderdice mówił o długim i żmudnym procesie uzdrawiania narodowych wspomnień z historycznej traumy. Według niego przeszłość nie ma być przezwyciężona ani zapomniana, ale raczej zaakceptowana. Ponieważ do przeszłości możemy jedynie dodać lepszą teraźniejszość, ale nigdy jej nie zastępować, przebaczenie jest możliwe, ale zawsze na podstawie świadomej akceptacji prawdy historycznej. Prawdziwe przywództwo, które jest w stanie pokierować tym procesem, nie próbuje wymuszać na innych przebaczenia lub transformacji, ale inspiruje ich do tego na podstawie integralnego przykładu danego przywódcy.

Na zakończenie uczestnicy seminarium zadawali pytania, wykazując zainteresowanie zarówno tematem, jak i jego aktualnością. Czy pamięć i historia są tym samym czy nie? Jak współczesne media społecznościowe wpływają na pamięć? Jaka jest rola emocji w kształtowaniu pamięci? Czy historia jest skazana na to, by stać się stałym punktem spornym pomiędzy narodami i mniejszościami?

Temat naszego spotkania tym razem był wyjątkowo trudny, nasi goście stanęli jednak na wysokości zadania i przedstawili przekonujące argumenty za solidarnością, przebaczeniem i dialogiem.

Seminarium nie mogłoby się odbyć bez wsparcia Muzeum Historii Polski, Centre for Democracy and Peace Building, Oxford Polish Association, a także Polskiej Fundacji Narodowej – dziękujemy!

W seminariach można uczestniczyć online. Zapraszamy do rejestracji za pośrednictwem profilu Two Wings Institute na portalu EventBrite oraz pod adresem info@twowings.pl.