Trójkąt przywództwa akademickiego:

Na podstawie prowadzonych przez nas interdyscyplinarnych badań, opracowaliśmy model Akademickiego Przywództwa Integralnego i jego siedem zasad. Ich zrozumienie jest kluczowe dla każdego uczonego, który ma ambicje podjęcia wyzwania przywództwa lub już działa jako lider.

Nasz model jest oparty na trzech obszarach, które wyznaczają „trójkąt przywództwa akademickiego”:

  • 1. Scena, czyli kontekst, w którym realizowane jest przywództwo akademickie: uniwersytet.
  • 2. Cel, czyli wartości, którym służy przywództwo akademickie: dobro akademii (prawda i wspólnota).
  • 3. Osoba lidera akademickiego: kadra kierownicza uniwersytetu.

W każdym z wierzchołków tego trójkąta i pomiędzy nimi istnieją napięcia (polarities), które najczęściej prowadzą do konfliktu i wypalenia, jednak dzięki odpowiednim kompetencjom lidera mogą one stać się źródłami twórczej energii.

Na poziomie sceny przywództwa akademickiego – uniwersytetu – chodzi o znalezienie twórczej równowagi między kolegialnością, czyli budowaniem i rozwijaniem wspólnoty akademickiej a strategią, czyli budowaniem długofalowej perspektywy działania.

Na poziomie celu – dobro akademii – mowa o wyważeniu między etosem, czyli misją uczelni a budowaniem zaufania.

Na poziomie osoby lidera chodzi o połączenie (samo)świadomości, twórczości i sprawczości.

Siedem zasad integralnego przywództwa akademickiego to:

  • 1. (Samo)samoświadomość.
  • 2. Twórczość.
  • 3. Sprawczość.
  • 4. Etos.
  • 5. Zaufanie.
  • 6. Kolegialność.

  • 7. Strategia.

Twórcze podejście do napięć

Działanie według tych zasad wymaga radzenia sobie w sposób twórczy z napięciami wewnątrz wszystkich wierzchołków „trójkąta przywództwa” i między nimi.

Konkretne przejawy tych napięć to na przykład:

  • na poziomie celu uniwersytetu: napięcie między progresywną a konserwatywną wizją akademii

  • na poziomie wspólnoty akademickiej: napięcia na linii nauka/administracja, wykładowcy/studenci, kobiety/mężczyźni

  • na poziomie samego przywódcy: napięcia na linii uniwersytet/rodzina, praca zespołowa/kariera indywidualna, wartości/interesy, badania/dydaktyka

Za kluczowe kompetencje przywódcy akademickiego uważamy właśnie:

  • umiejętność zarządzania tymi napięciami i ich przejawami (Barry Johnson, Polarity Management)

  • obecność bez niepokoju (Edwin Friedman, non anxious presence), czyli specyficzną postawę wobec istniejących napięć, niezależnie od ich liczby i intensywności
  • świadomość misji (wartości) oraz liderskiego powołania (czemu służę)